Αγαπητέ αναγνώστη.

Ύστερα από ένα ορισμένο διάστημα από το προηγούμενο τεύχος, πλέον έχεις στα χέρια σου το 13ο τεύχος της Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης. Είμαστε σε θέση να συνεχίσουμε εκ νέου τη δραστηριότητά μας, έπειτα από μία επιβεβλημένη ανασύνθεση του περιοδικού και την επίλυση ορισμένων ζητημάτων που προέκυψαν μετά από το ξέσπασμα του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία, με την ένταση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών, την επέμβαση των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ στην περιοχή αυτήν και την απαράδεκτη στρατιωτική επέμβαση της Ρωσίας στις 24 Φλεβάρη 2022. Αυτό αποτέλεσε αφορμή για όξυνση του διαλόγου και της πολιτικής διαπάλης στις γραμμές του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος και στις γραμμές του περιοδικού μας. Έτσι, κρίθηκε αναγκαίο, για τη σωστή λειτουργία και συνέχιση αυτής της προσπάθειας, να προχωρήσουμε στον περαιτέρω εμπλουτισμό της Ιδρυτικής Διακήρυξης του περιοδικού, στην οποία και στηρίζεται η Διεθνής Κομμουνιστική Επιθεώρηση (ΔΚΕ). Μετά από αναγκαίες διαβουλεύσεις, επικαιροποιήθηκε στα τέλη του περασμένου έτους η Ιδρυτική Διακήρυξη με νέα στοιχεία, λαμβάνοντας υπόψη τις τρέχουσες διεθνείς εξελίξεις, και αυτή έχει ως εξής:

«Η Επιθεώρηση θα εκφράζει μία συγκεκριμένη, ξεκάθαρη, ιδεολογικοπολιτική θέση υπερασπίζοντας τις αρχές του μαρξισμού-λενινισμού, την ανάγκη της σοσιαλιστικής επανάστασης και της οικοδόμησης της κομμουνιστικής κοινωνίας. Το πλαίσιο αυτής της Επιθεώρησης περιλαμβάνει τις παρακάτω αρχές:

α) Η δουλειά να έχει αυστηρά αναφορά στο μαρξισμό-λενινισμό και στον προλεταριακό διεθνισμό.

β) Αποδοχή του ηγετικού ρόλου της εργατικής τάξης στην επαναστατική διαδικασία.

γ) Υπεράσπιση των λενινιστικών αρχών για το Κόμμα.

δ) Πάλη ενάντια στους διεθνείς και στους περιφερειακούς ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς, δηλαδή το ΝΑΤΟ, την ΕΕ, το ΔΝΤ κλπ., καθώς και στους ιμπεριαλιστικούς πολέμους, όπως αυτός που ξέσπασε στην Ουκρανία το 2022 μεταξύ των ΗΠΑ-ΝΑΤΟ-ΕΕ και της καπιταλιστικής Ρωσίας για τον έλεγχο των αγορών, των πρώτων υλών και των δικτύων μεταφοράς της χώρας. Αρνούμαστε να υποστηρίξουμε οποιαδήποτε από τις πλευρές σε αυτήν και σε παρόμοιες συγκρούσεις και πολέμους, χωρίς να μειώνουμε σε καμιά περίπτωση την αποφασιστικότητά μας να αγωνιστούμε ενάντια στον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ. Τα Κόμματά μας θεωρούν ότι ο ιμπεριαλισμός δεν μπορεί να περιορίζεται στην άσκηση επιθετικής εξωτερικής πολιτικής, ότι είναι το πιο αντιδραστικό και τελικό στάδιο του καπιταλισμού όπου κυριαρχούν τα μονοπώλια.

ε) Να προσεγγιστούν με θετικό τρόπο, χωρίς να αποκλείεται η κριτική, οι ιστορικές εμπειρίες του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, η Παρισινή Κομμούνα, η Οκτωβριανή Επανάσταση, η Γ΄ Διεθνής και η εμπειρία από το σοσιαλισμό στην ΕΣΣΔ και στις άλλες χώρες. Σημειώνουμε ότι ο σοσιαλισμός έχει αρχές, νομοτέλειες: Την εργατική εξουσία, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και τον κεντρικό επιστημονικό σχεδιασμό. Το Κομμουνιστικό Κόμμα, στις συγκεκριμένες κάθε φορά συνθήκες, αναλαμβάνει την ευθύνη να εκπαιδεύσει και να εξοπλίσει την εργατική τάξη για την αντιμετώπιση δυσκολιών, καθυστερήσεων ή προσωρινών υποχωρήσεων στην οικοδόμηση της νέας κοινωνίας, λαμβάνοντας τα αναγκαία μέτρα για κατοχύρωση και επέκταση των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής. Στη βάση αυτήν, απορρίπτονται θέσεις πως μπορεί να οικοδομηθεί σοσιαλισμός με “αγορά”, με τη διατήρηση καπιταλιστικών επιχειρήσεων και μηχανισμών, με διατήρηση μισθωτής εργασίας από κατόχους μέσων παραγωγής, γης, την αντιμετώπιση της εργατικής δύναμης ως εμπόρευμα και την εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας από το κεφάλαιο.

στ) Πάλη για το σοσιαλισμό, που αποτελεί τη μόνη εναλλακτική λύση απέναντι στον καπιταλισμό, με επαναστατικό τρόπο.

ζ) Απορρίπτουμε τη συμμετοχή σε αστικές κυβερνήσεις, την ένταξη σε συνεργασίες και συμμαχίες με τα αστικά κόμματα. Προασπιζόμαστε την πολιτική και την ιδεολογική αυτοτέλεια της εργατικής τάξης.

η) Πάλη ενάντια στις τάσεις που υπάρχουν στο κίνημα της εργατικής τάξης, όπως η σοσιαλδημοκρατία, κάθε είδος οπορτουνισμού, ρεφορμισμού, εθνικισμού, κοσμοπολιτισμού και φιλελευθερισμού.

θ) Πάλη ενάντια στο φασισμό και στις αιτίες που τον γεννούν, ενάντια στο ρατσισμό και στην ξενοφοβία στο πλευρό των προσφύγων και των μεταναστών, που ξεριζώνονται από τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους και τη φτώχεια που προκαλεί το καπιταλιστικό σύστημα. Απορρίπτουμε τον κάλπικο “αντιφασισμό” και τα διάφορα “αντιφασιστικά μέτωπα”, τα οποία αστικές και οπορτουνιστικές πολιτικές δυνάμεις τα χρησιμοποιούν για τον εγκλωβισμό εργατικών-λαϊκών δυνάμεων στην αστική διαχείριση, αποκόβοντας το φασισμό από το καπιταλιστικό σύστημα που τον γεννά και τον χρησιμοποιεί όταν τον χρειάζεται.»

Φίλε αναγνώστη.

Το κεντρικό αφιέρωμα του 13ου τεύχους είναι επικεντρωμένο στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, ενώ για πρώτη φορά στο περιοδικό εγκαινιάζεται μία δεύτερη ενότητα, ως ξεχωριστό τμήμα του τεύχους, που θα αφορά επίκαιρα πολιτικά και θεωρητικά ζητήματα.

Στο παρόν τεύχος συνέβαλαν οι εκπρόσωποι των ΚΚ της ΔΚΕ (Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας, Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας, Κομμουνιστικό Κόμμα των Εργαζόμενων της Ισπανίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Μεξικού, Ένωση Κομμουνιστών Ουκρανίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Τουρκίας), καθώς και εκπρόσωποι κομμάτων (Κόμμα Εργασίας Αυστρίας, Σοσιαλιστικό Κίνημα Καζακστάν, Νέο Κομμουνιστικό Κόμμα Ολλανδίας, Κομμουνιστικό Κόμμα Σουηδίας) που έχουν εκφράσει τη γενική συμφωνία τους με την κατεύθυνση της Ιδρυτικής Διακήρυξης της ΔΚΕ και κλήθηκαν να συμβάλουν στη συγγραφή του 13ου τεύχους.

Τα περιεχόμενα της πρώτης ενότητας, για τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, είναι τα εξής:

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Μεξικού «Οι ιμπεριαλιστικοί πόλεμοι και τα καθήκοντα των κομμουνιστών», στο οποίο αναλύονται οι διαφορετικές θέσεις σχετικά με τον ιμπεριαλιστικό πόλεμο στους κόλπους του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος, καθώς και τα επιχειρήματα που αξιοποιούνται από μία μερίδα κομμάτων με σκοπό τη δικαιολόγηση του πολέμου. Αξιοποιώντας τη λενινιστική θεωρία για τον ιμπεριαλισμό και τις ιμπεριαλιστικές συμμαχίες, όπως και τα ιστορικά διδάγματα του κομμουνιστικού κινήματος, ιδιαίτερα την περίοδο στις αρχές του 20ού αιώνα με αφορμή τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, το άρθρο κάνει προσπάθεια να εξετάσει τις σημερινές πολεμικές αναμετρήσεις, ιδίως τον πόλεμο στην Ουκρανία. Τέλος, τίθενται ορισμένα βασικά καθήκοντα και ζητήματα στρατηγικής και τακτικής σε σχέση με τη στάση των κομμουνιστών στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο, αλλά και απέναντι στις αστικές κυβερνήσεις.

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας «Τα προσχήματα δικαιολόγησης του ιμπεριαλιστικού πολέμου “στάχτη στα μάτια” των λαών», το οποίο παρουσιάζει τα πιο διαδεδομένα προσχήματα που κυριαρχούν στους κόλπους του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος σε σχέση με τη δικαιολόγηση του ιμπεριαλιστικού πολέμου στην Ουκρανία. Γίνεται προσπάθεια να αποκαλυφτούν προσχήματα που συσκοτίζουν τον ιμπεριαλιστικό χαρακτήρα του πολέμου, το χαρακτήρα των ιμπεριαλιστικών μπλοκ που συγκρούονται, καθώς και τα όσα λέγονται περί αντιναζιστικού και αντιφασιστικού χαρακτήρα της ρωσικής εισβολής. Τα επιχειρήματα που προβάλλονται στο άρθρο απαντούν από διεθνιστική και ταξική σκοπιά και ενισχύουν την ιδεολογική αντιπαράθεση.

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος των Εργαζόμενων της Ισπανίας «Η στάση της σοσιαλδημοκρατίας απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο», στο οποίο εξετάζεται η ιστορική εξέλιξη της στάσης της σοσιαλδημοκρατίας απέναντι στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο από τις αρχές του 20ού αιώνα και τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο μέχρι τις μέρες μας. Γίνεται επίσης αναφορά στην οπορτουνιστική μετάλλαξη κομμουνιστικών κομμάτων και στη σοσιαλδημοκρατικοποίησή τους, όπως στην περίπτωση των κομμάτων του λεγόμενου «ευρωκομμουνισμού». Αντιμετωπίζονται σύγχρονα ζητήματα της διαπάλης και αποκαλύπτεται ο διαχρονικά προδοτικός ρόλος της σοσιαλδημοκρατίας σε κρίσιμες στιγμές των τελευταίων χρόνων, όπως, για παράδειγμα, στο ΝΑΤΟϊκό βομβαρδισμό της Γιουγκοσλαβίας, στη στήριξη των στρατιωτικών επεμβάσεων της ΕΕ και του ΝΑΤΟ κ.ά.

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Τουρκίας «Ο πόλεμος στην Ουκρανία και ο ρόλος της Τουρκίας», στο οποίο γίνεται ενδελεχής ανάλυση του ρόλου της Τουρκίας ως περιφερειακής δύναμης με ιμπεριαλιστικές επιδιώξεις στις διάφορες πολεμικές συγκρούσεις της περιοχής της Ανατολικής Ευρώπης και της Μέσης Ανατολής. Δίνονται στοιχεία για τη στάση της αστικής τουρκικής τάξης απέναντι στις αντιτιθέμενες πλευρές στον πόλεμο στην Ουκρανία, καθώς και οι οικονομικές και άλλες συμφωνίες και εξαρτήσεις που έχει τόσο από ΗΠΑ και ΕΕ όσο και από Ρωσία.

Άρθρο του Κόμματος Εργασίας Αυστρίας «Ο αυστριακός ιμπεριαλισμός και ο πόλεμος στην Ουκρανία», το οποίο εξετάζει τη στάση της αστικής τάξης της Αυστρίας στη σύγκρουση στην Ουκρανία και την προσπάθειά της να διατηρήσει μία φαινομενικά ουδέτερη στάση επιδιώκοντας να κλείσει οικονομικές συμφωνίες και με τις δύο πλευρές, τόσο με τις χώρες της ΕΕ και του ΝΑΤΟ όσο και με τη Ρωσία. Δίνονται ορισμένες κατευθύνσεις για την πάλη των κομμουνιστών στην Αυστρία προκειμένου η εργατική τάξη και το κίνημά της να ενισχύσουν την πάλη ενάντια στις επιδιώξεις της αστικής τάξης.

Άρθρο του Νέου Κομμουνιστικού Κόμματος Ολλανδίας «Ο ιμπεριαλιστικός πόλεμος υπό το πρίσμα των διεθνών εξελίξεων», στο οποίο αναλύονται οι αιτίες που προκαλούν τους ιμπεριαλιστικούς πολέμους αξιοποιώντας τα θεωρητικά εργαλεία της μαρξιστικής-λενινιστικής θεωρίας. Βάσει του λενινιστικού ορισμού για τον ιμπεριαλισμό και της ανάλυσης των νόμων κίνησης του κεφαλαίου στην καπιταλιστική κοινωνία, εξετάζονται οι ρίζες των ιμπεριαλιστικών πολέμων διαχρονικά. Αναλύεται η μεταβολή του διεθνούς συσχετισμού δυνάμεων στο ιμπεριαλιστικό σύστημα και η όξυνση των αντιθέσεων ανάμεσα στα ιμπεριαλιστικά μπλοκ και πώς αυτή μπορεί να οδηγήσει σε γενικευμένο ιμπεριαλιστικό πόλεμο. Τέλος, παρουσιάζεται η στάση του ολλανδικού κεφαλαίου, ο ρόλος του στο ιμπεριαλιστικό σύστημα, αλλά και η στάση του εργατικού κινήματος και των κομμουνιστών στην Ολλανδία στην πάλη ενάντια στον ιμπεριαλιστικό πόλεμο.

Τα περιεχόμενα της δεύτερης ενότητας, σε σχέση με τα επίκαιρα πολιτικά και θεωρητικά ζητήματα, είναι τα εξής:

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Σουηδίας «Για τον ιμπεριαλισμό και την τρέχουσα κατάσταση στον κόσμο», το οποίο αναλύει το ζήτημα του διεθνούς ιμπεριαλιστικού συστήματος με αφορμή τον ψευδεπίγραφο διαχωρισμό των κρατών σε «ιμπεριαλιστικά» και «καπιταλιστικά» αξιοποιώντας το λενινιστικό ορισμό για τον ιμπεριαλισμό. Παρουσιάζεται η εξέλιξη του ιμπεριαλισμού ως συστήματος και όχι ως ξεχωριστής επιθετικής εξωτερικής πολιτικής. Γίνεται λόγος για τη θέση του κάθε καπιταλιστικού κράτους στην ιμπεριαλιστική πυραμίδα και τους παράγοντες που καθορίζουν την ισχύ τους.

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας, «Τεχνητή Νοημοσύνη: Για τα κέρδη του κεφαλαίου ή για τις ανάγκες του λαού;», στο οποίο γίνεται προσπάθεια να εξεταστούν σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις αξιοποιώντας τις έννοιες και τις κατηγορίες της μαρξιστικής θεωρίας. Εξετάζεται η Τεχνητή Νοημοσύνη και η σύνδεσή της με την αύξηση του βαθμού εκμετάλλευσης της εργατικής τάξης. Στο άρθρο αναλύεται το πώς αναπτύσσονται και χρησιμοποιούνται οι νέες τεχνολογίες από το κεφάλαιο για την όλο και μεγαλύτερη αύξηση της κερδοφορίας του, αλλά και με τι κριτήριο οι ίδιες τεχνολογίες θα μπορέσουν να αξιοποιηθούν στο σοσιαλισμό.

Άρθρο του Κομμουνιστικού Κόμματος Βενεζουέλας «Η αντιδραστική στροφή της κυβέρνησης του PSUV και οι επιθέσεις εναντίον της εργατικής τάξης και του Κομμουνιστικού Κόμματος Βενεζουέλας», το οποίο, εστιάζοντας την προσοχή του στην επίθεση που δέχεται το Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας από το σοσιαλδημοκρατικό κυβερνητικό κόμμα PSUV, εξετάζει την εξέλιξη της σοσιαλδημοκρατίας στη Βενεζουέλα τα τελευταία είκοσι πέντε χρόνια. Τεκμηριώνεται ο αστικός χαρακτήρας του λεγόμενου «προοδευτισμού» της κυβέρνησης της Βενεζουέλας, ενώ εξετάζεται η πορεία εξέλιξης της στάσης του Κομμουνιστικού Κόμματος Βενεζουέλας απέναντι στο κυβερνών κόμμα, με αποκορύφωμα την αντιπαράθεσή του με τις αντεργατικές-αντιλαϊκές επιλογές της σοσιαλδημοκρατικής διακυβέρνησης και τις βίαιες αντικομμουνιστικές διώξεις που δέχεται λόγω της στάσης αυτής.

Άρθρο του Σοσιαλιστικού Κινήματος Καζακστάν «Η Κεντρική Ασία ως νέα πιθανή πηγή συγκρούσεων και πολέμων», το οποίο εξετάζει την κατάσταση στις χώρες της Κεντρικής Ασίας μετά από την παλινόρθωση του καπιταλισμού. Τονίζεται η παρέμβαση των διαφορετικών μονοπωλίων από διάφορες καπιταλιστικές χώρες, ιδίως ΗΠΑ, Βρετανία, ΕΕ, Ρωσία και Κίνα, καθώς και οι σχεδιασμοί των αστικών τάξεων της περιοχής. Αναλύονται τα αντικρουόμενα σχέδια για δρόμους μεταφοράς ενέργειας και εμπορευμάτων που ανά πάσα στιγμή μπορεί να πυροδοτήσουν βίαιες συγκρούσεις στην περιοχή. Ιδιαίτερη αναφορά γίνεται στις επιδιώξεις, από τη μία, των ΗΠΑ και ΕΕ και, από την άλλη, της Ρωσίας και της Κίνας μέσω της Ευρασιατικής Ένωσης για μεγαλύτερη επιρροή στο Καζακστάν, αλλά και στους κινδύνους που κρύβονται για την εργατική τάξη της περιοχής της Κεντρικής Ασίας αν συρθεί πίσω από τα διαφορετικά αστικά συμφέροντα.