Το ΚΚ Βενεζουέλας και η οικοδόμηση του σοσιαλισμού στη Βενεζουέλα


Τμήμα Διεθνούς Πολιτικής του ΚΚ Βενεζουέλας

Στη Μπολιβαριανή Βενεζουέλα πραγματοποιείται μια έντονη διαπάλη όσον αφορά τη θεωρία και την εφαρμογή του «σοσιαλισμού», που το Κομμουνιστικό Κόμμα Βενεζουέλας (ΚΚΒ) χαιρετίζει με ικανοποίηση και στην οποία προσπαθεί να συνεισφέρει. Στη διάρκεια του 20ού αιώνα, η ολιγαρχία που βρισκόταν στην εξουσία και οι πραγματικοί αφέντες της, τα αμερικάνικα μονοπώλια, προσπάθησαν ανεπιτυχώς να αποπροσανατολίσουν το λαό μας από το δρόμο του σοσιαλισμού.

Στις 5 Μάρτη του 1931, στην πόλη του Καράκας, ιδρύεται ο πρώτος κομμουνιστικός πυρήνας στη χώρα, γεγονός που σηματοδοτεί τη γέννηση του ΚΚΒ. Αυτό έγινε κατά τη διάρκεια μιας από τις πιο σκληρές δικτατορίες που γνώρισε η Λατινική Αμερική, της δικτατορίας του Χουάν Βισέντε Γκόμεζ (1908-1935). Εκείνη την εποχή το να είναι κάποιος κομμουνιστής θεωρούνταν -σύμφωνα με το Εθνικό Σύνταγμα- προδοσία της πατρίδας και το έγκλημα του «κομμουνισμού» τιμωρούνταν με 20 χρόνια φυλάκιση. Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία για το θάρρος, την πίστη και την προσήλωση στην επανάσταση των συντρόφων που αποφάσισαν να ιδρύσουν το ΚΚΒ.

Εδώ και ογδόντα χρόνια το ΚΚΒ προσπαθεί μέσα από σκληρούς αγώνες, άδικες φυλακίσεις, βασανιστήρια, μυστική δράση, παρανομία, να εφαρμόσει τα διδάγματα του Μαρξισμού-Λενινισμού στην εθνική μας πραγματικότητα, για να τη μετατρέψει σε μια κοινωνία με πλήρη ελευθερία και δικαιώματα για τον καταπιεζόμενο και εκμεταλλευόμενο εργαζόμενο λαό.

Στη συλλογική διαμόρφωση των σοσιαλιστικών ιδεών τα παρακάτω ιδεολογικά στοιχεία είχαν και συνεχίζουν να έχουν σημασία στη βενεζολάνικη κοινωνία.

1. Η έννοια της εθνικής απελευθέρωσης

Ο Λένιν αναφέρει ότι είναι χαρακτηριστικό στην εποχή του ιμπεριαλισμού να υπάρχουν «ποικίλες μορφές εξαρτημένων χωρών που πολιτικά είναι τυπικά ανεξάρτητες, στην πράξη όμως είναι μπλεγμένες στα δίχτυα της χρηματιστικής και διπλωματικής εξάρτησης». [1] Ο Λένιν λοιπόν είπε ότι ο ιμπεριαλισμός στην πολιτική είναι «μια τάση προς την προσάρτηση ...τη βία και την αντίδραση». [2] Και ο ηγέτης του παγκόσμιου προλεταριάτου προειδοποιεί ότι η άγρια αναζήτηση πηγών πρώτων υλών και η εξαγωγή κεφαλαίων οδηγεί τον καπιταλισμό στην «κατάκτηση αποικιών».

Ο λαός της Βενεζουέλας βίωσε άμεσα την ιμπεριαλιστική καταπίεση, τη λεηλασία των πόρων του και την επιβολή τυραννικών καθεστώτων που βρίσκονταν στην υπηρεσία ξένων μονοπωλίων. Στη δεκαετία του ’30 και του ’40, εκατοντάδες εργάτες που απασχολούνταν από τη Lago Petroleum Company (LPC) των Ρόκφελερ και τη Venezuelan Oil Concession (VOC) των Μόργκαν και Μέλλον, δούλευαν στριμωγμένοι, πέθαιναν από ελονοσία και εργατικά ατυχήματα, βασανίζονταν από την αστυνομία του Γκόμεζ, τους κακοπλήρωναν, τους ταπείνωναν και τους απέλυαν. Οι ιθαγενείς εκδιώχθηκαν από τη γη τους, χιλιάδες γυναίκες εξαναγκάστηκαν να εκπορνευτούν στις περιοχές με κοιτάσματα πετρελαίου, αγροτικές φυτείες καταστράφηκαν από την πετρελαϊκή οικονομία που οδήγησε χιλιάδες αγρότες στη φτώχεια, η λίμνη Μαρακαΐμπο υπέστη οικολογική καταστροφή από την ξένη βιομηχανία και άλλα πολλά.

Όπως εξηγεί ο Βενεζολάνος ιστορικός Φεντερίκο Μπρίτο Φιγκερόα, ο μυθικός πλουτισμός των ιμπεριαλιστικών μονοπωλίων αύξανε «τη γενική φτώχεια στη χώρα και τον πλούτο τηςβορειοαμερικάνικης οικονομικής ολιγαρχίας». [3] Ο πετρελαϊκός ιμπεριαλισμός επέβαλε κατά τον 10ό αιώνα τρία αντιδραστικά καθεστώτα: τη δικτατορία του Χουάν Βισέντε Γκόμεζ (1908-1935), του Πέρεζ Χιμένεζ (1948-1958) και την κατ’ επίφαση νεοαποικιακή δημοκρατία (1959-1999).

Δεν είναι περίεργο λοιπόν που το ΚΚΒ υιοθέτησε τις αποφάσεις της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ) και των κλασικών του Μαρξισμού-Λενινισμού υπέρ του δικαιώματος της αυτοδιάθεσης και της πλήρους εθνικής κυριαρχίας των λαών.

«Στα τέλη του 1936 πραγματοποιήθηκε στο Καράκας το 1ο Συνέδριο Εργαζομένων της Βενεζουέλας, με 219 αντιπροσώπους από όλη τη χώρα, πολλοί εκ των οποίων ήταν κομμουνιστές, που συνεργάστηκαν σε μεγάλο βαθμό με βετεράνους συντρόφους για την οργάνωση του Συνεδρίου και την επεξεργασία των θέσεών του. Το Συνέδριο ολοκληρώθηκε με τη δημιουργία της Συνομοσπονδίας Εργαζομένων της Βενεζουέλας CTV», αναφέρει ο σύντροφος Κέι Σάντσεζ.

Το ΚΚΒ οργάνωσε την πρώτη απεργία των εργατών στον πετρελαϊκό τομέα από το Δεκέμβρη του 1936 ως το Γενάρη του 1937, που επρόκειτο ουσιαστικά για έναν αντιιμπεριαλιστικό αγώνα. «Η τελική αποτίμηση της πρώτης χρονιάς πολιτικής και κοινωνικής δράσης σε αυτό τον αιώνα ήταν πολύ θετική, παρότι αυτό είχε να κάνει μόνο με τον αριθμό των ανδρών και των γυναικών που πήραν μέρος στους ταξικούς αγώνες» αναφέρει ο Χεσούς Φάρια, Γενικός Γραμματέας του ΚΚΒ. Και προσθέτει ότι «πέρα από τα αποτελέσματα, μια από τις σημαντικές πτυχές αυτής της απεργίας, το πιο σημαντικό γεγονός αντιιμπεριαλιστικής πάλης που καταγράφει η ιστορία μέχρι στιγμής είναι η ισχυρή ενωτική δράση της εργατικής τάξης με όλα τα δημοκρατικά και πατριωτικά τμήματα της Βενεζουέλας ενάντια στον Γκόμεζ».

Στις 8 Αυγούστου του 1937, εφτά μήνες αφού έληξε η απεργία των εργατών στο πετρέλαιο, πραγματοποιήθηκε η 1η Συνδιάσκεψη του ΚΚΒ, όπου αποφασίστηκε να «αναλάβει τις ευθύνες του» και να γίνει το ανεξάρτητο κόμμα της εργατικής τάξης, με βαθιά διεθνιστικές αρχές. Από κει και πέρα η δράση του ΚΚΒ αναπτύχθηκε μαζί με τους εργάτες και τις εργάτριες, με προοπτική τη σοσιαλιστική Βενεζουέλα κατά την περίοδο της δημοκρατικής μετάβασης, η οποία κορυφώθηκε το 1952, οπότε έγινε νέο στρατιωτικό πραξικόπημα.

Στις 23 Γενάρη του 1958 το ΚΚΒ ηγήθηκε της ανατροπής της δικτατορίας του στρατηγού Μάρκος Πέρεζ Χιμένεζ, με τη στήριξη της εργατικής τάξης και του λαϊκού δημοκρατικού κινήματος. Ωστόσο οι ΗΠΑ κατάφεραν μέσω της καταστολής του συνδικαλιστικού κινήματος και της απαγόρευσης των κομμάτων της αριστεράς, μεταξύ των οποίων και του ΚΚΒ, να αποκαταστήσουν το αστικό αντιπροσωπευτικό δημοκρατικό σύστημα που ήταν σε ισχύ μέχρι το 1999.

Το 1958 το ΚΚΒ πραγματοποίησε μια μαχητική ταξική λαϊκή συγκέντρωση ενάντια στον πρώην πρόεδρο Νίξον, ο οποίος ήταν έτοιμος να καλέσει να παρέμβουν πεζοναύτες από τις βάσεις στο Πουέρτο Ρίκο για τη διάσωσή του. Το ΚΚΒ μαζί με άλλες αντιιμπεριαλιστικές δυνάμεις δημιούργησε της Ένοπλες Δυνάμεις Εθνικής Απελευθέρωσης (FALN) και τις Δυνάμεις Εθνικής Απελευθέρωσης (FLΝ), με στόχο να αναπτυχθούν διάφορες μορφές ταξικής πάλης για την αντιμετώπιση του καθεστώτος που σχεδιάστηκε από την κυβέρνηση των ΗΠΑ.

Ως εκ τούτου, η απαίτηση για εθνική απελευθέρωση είναι η δημιουργική εφαρμογή του Μαρξισμού-Λενινισμού στην κατάσταση της Βενεζουέλας, ο πυρήνας του πολιτικού προγράμματος από το 1935 και ο κύριος αγώνας δεκάδων χιλιάδων Βενεζολάνων κομμουνιστών και αντιιμπεριαλιστών από το 1931. Είναι η συνέχιση του αγώνα για την ανεξαρτησία και την ελευθερία των ιθαγενών πληθυσμών ενάντια στους Ισπανούς κατακτητές από τον 16ο αιώνα, των σκλάβων και όλου του λαού μας υπό την ηγεσία του Απελευθερωτή Σιμόν Μπολίβαρ τον 19ο αιώνα. 

2. Η κυριαρχία του Ιμπεριαλισμού

Εξακολουθεί να ισχύει η βασική αντίθεση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας, σήμερα όμως τίθεται ως κύρια αντίθεση της εποχής η αντίθεση ανάμεσα στην επιβίωση της ανθρωπότητας και τον ιμπεριαλισμό που είναι το τελευταίο στάδιο του καπιταλισμού, όπως το προσδιόρισε πολύ έξοχα ο Λένιν το 1916. Αυτή η διαπίστωση μας οδηγεί στο να προωθήσουμε τη διαμόρφωση ενός πλατιού Αντιιμπεριαλιστικού Μετώπου σε εθνικό, ηπειρωτικό και διεθνές επίπεδο, το οποίο να περικλείει όλες τις κοινωνικές τάξεις και δημοκρατικά τμήματα για την ήττα του ιμπεριαλισμού, που εν μέσω βαθιάς οικονομικής κρίσης γίνεται πιο επικίνδυνος, αντιδραστικός και επιθετικός από ποτέ.

Ο ηγέτης του ΚΚΒ, Πέδρο Έουσσε, στις 23 Νοέμβρη του 2009, αναφέρθηκε σε ορισμένα χαρακτηριστικά αυτού του Μετώπου: «Είναι ευρύ, πολύ πιο ευρύ από τα μαρξιστικά κόμματα [...] γνωρίζουμε ότι η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό δεν αποτελεί καθήκον μόνο των μαρξιστικών-λενινιστικών κομμάτων, αλλά και του τεράστιου κοινωνικού και πολιτικού κινήματος δημοκρατικού, λαϊκού, προοδευτικού χαρακτήρα και ότι χρειάζεται μεγαλύτερη δύναμη στην πάλη ενάντια στην ιμπεριαλιστική κυριαρχία». [4]

Η απειλή της επίθεσης ενάντια στη χώρα και στις προοδευτικές κυβερνήσεις της ηπείρου, με εφτά στρατιωτικές βάσεις εγκαταστημένες στην Κολομβία, από ένα φασιστικό καθεστώς που κατευθύνεται από το Πεντάγωνο, η ενεργοποίηση του Τέταρτου Στόλου που αναπτύσσεται στον Ατλαντικό Ωκεανό και οι υπόλοιπες στρατιωτικές βάσεις στην Καραϊβική και στη Νότια Αμερική αποδεικνύουν ότι ο Μαρξισμός-Λενινισμός είναι το βασικό θεωρητικό εργαλείο για να κατανοήσουμε και να αντιμετωπίσουμε τον ιμπεριαλισμό. «Η οριστική επίλυση της κύριας αντίθεσης αυτή τη στιγμή, ανάμεσα στην μπολιβαριανή επανάσταση και τον ιμπεριαλισμό των ΗΠΑ, απαιτεί την ευρύτερη δυνατή ενότητα των λαϊκών δυνάμεων και των προοδευτικών κυβερνήσεων σε εθνικό, ηπειρωτικό και παγκόσμιο επίπεδο». [5]

3. Οι φάσεις της Σοσιαλιστικής Οικοδόμησης

Οι κομμουνιστές και οι κομμουνίστριες της Βενεζουέλας έχουμε μάθει ότι δεν μπορούμε να παραλείψουμε στάδια και να οικοδομήσουμε άμεσα το σοσιαλισμό, ένα κοινωνικό καθεστώς που απαιτεί να πληρούνται ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά, τα οποία είναι: ένα Κράτος νέου τύπου που το 6ο Συνέδριό μας χαρακτήρισε «Δημοκρατικό και Λαϊκό Κράτος», μια ακμάζουσα και βασικά δημόσια οικονομία, μια ηγετική εργατική τάξη καλά οργανωμένη, μια ομογενοποιημένη πολιτική ηγεσία και μια κοινωνία με υψηλή επαναστατική συνείδηση. Το καλύτερο παράδειγμα είναι η σημερινή Κούβα.

Ο Φρίντριχ Ένγκελς έλεγε στο «Αντι-Ντίρινγκ» ότι η κοινωνία θα μπορέσει να πάρει στην κατοχή της όλα τα μέσα παραγωγής μόνο «όταν διαμορφωθούν οι υλικές προϋποθέσεις για να πραγματοποιηθεί αυτό». Η Βενεζουέλα προωθεί μια διαδικασία μετάβασης, την οποία στο 12ο Συνέδριό μας χαρακτηρίσαμε ως «επανάσταση για την εθνική απελευθέρωση, με καθαρά αντιιμπεριαλιστικό, αντιμονοπωλιακό, δημοκρατικό, λαϊκό χαρακτήρα που ανοίγει την προοπτική για το σοσιαλισμό, στο βαθμό που η έκβαση της πάλης των τάξεων θα είναι υπέρ των πιο ιδεολογικοπολιτικά συνεπών δυνάμεων της Επανάστασης». [6]

Το Εθνικό Ιδεολογικό Σεμινάριο «Συμβολή στη συζήτηση για το σοσιαλισμό στη Βενεζουέλα», που πραγματοποιήσαμε το 2008, κατέληξε ότι «στη Βενεζουέλα, η περίοδος της μετάβασης στο σοσιαλισμό μόλις ξεκίνησε». [7]

Το ΚΚΒ θεωρεί ότι πρέπει να πληρούνται ορισμένες προϋποθέσεις προκειμένου η μετάβαση αυτή να προσανατολιστεί αποτελεσματικά προς τον σοσιαλισμό, όπως: α) ανάπτυξη της πολιτικής πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, β) κατάκτηση της πολιτικής εξουσίας του κράτους, γ) ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, δ) ενίσχυση της κρατικής ιδιοκτησίας με εργατικό έλεγχο , ε) αποδυνάμωση και επακόλουθη περιστολή των μηχανισμών της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας, στ) διαμόρφωση οικονομικού σχεδιασμού, ζ) ανάπτυξη της εκπαίδευσης του λαού και άλλες. [8]

Η Κεντρική Επιτροπή του ΚΚΒ αναφέρει σε αναλύσεις της ότι η Μπολιβαριανή διαδικασία για την εθνική απελευθέρωση προχωρεί στην ανάκτηση της κυριαρχίας «αλλά ακόμη δεν υπάρχουν οι προϋποθέσεις ούτε οι υποκειμενικές όσον αφορά τη συνείδηση και την κοινωνική οργάνωση ούτε για μετασχηματισμό της παραγωγικής βάσης και των σχέσεων παραγωγής, δηλαδή δεν έχουμε ένα στρατηγικό σχέδιο για την οικοδόμηση της κοινωνικο-οικονομικής βάσης μιας σοσιαλιστικής κοινωνίας». [9] Ένα από τα πιο σοβαρά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι επαναστατικές δυνάμεις είναι ότι το αστικό κράτος δεν έχει αποδομηθεί και αποτελεί μόνιμο εμπόδιο.

Σχετικά με το σημερινό Κράτος, το Ιδεολογικό Σεμινάριο αναφέρει ότι «η διοίκηση του κράτους βρίσκεται στα χέρια των μικροαστών, που από μόνοι τους, όπως έχει αποδειχτεί ιστορικά, δεν ενδιαφέρονται να αναπτύξουν τα καθήκοντα της μεταβατικής περιόδου». [10]

4. Οι κοινωνικές κινητήριες δυνάμεις της Μπολιβαριανής Διαδικασίας

Ο Λένιν έλεγε ότι τα υπερκέρδη των μονοπωλίων επέτρεπαν «τη διαφθορά των εργατών ηγετών και των ανώτερων στρωμάτων της εργατικής αριστοκρατίας». [11] Το έργο που ανέθεσαν τα μονοπώλια των ΗΠΑ στους λακέδες των κυβερνήσεων της AD και της COPEI, στο διάστημα μεταξύ 1958 και 1998, ήταν να διαιρέσουν την εργατική τάξη της Βενεζουέλας, διαφθείροντας τους ηγέτες της και ένα προνομιούχο τμήμα εργατών. Το πέτυχαν και μάλιστα σε σημείο που η Κεντρική Ένωση των Εργαζομένων της Βενεζουέλας (CTV) έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο στο φασιστικό πραξικόπημα κατά του προέδρου Ούγκο Τσάβες το 2002. Το ΚΚΒ αναγνωρίζει απόλυτα ότι η εργατική τάξη έχει το μεγαλύτερο συμφέρον και είναι η πιο ικανή να φτάσει μέχρι τέλους την επαναστατική διαδικασία στη Βενεζουέλα και να κάνει πραγματικότητα το σοσιαλισμό. Γι’ αυτό ανέκαθεν προσπαθεί να οργανώσει τα συνδικάτα των εργατών πετρελαίου, των εργατών γης, των βιομηχανικών εργατών, των ναυτεργατών και των λιμενεργατών, των υπαλλήλων, των επαγγελματιών και των εργαζόμενων σε άλλους κλάδους.

Ο ιμπεριαλισμός πέτυχε εν μέρει το στόχο του να διαλύσει την οργάνωση της εργατικής τάξης -το κύριο επαναστατικό υποκείμενο- και γι’ αυτό στο έργο της χειραφέτησης πρωτοστάτησαν πατριώτες στρατιωτικοί και άλλα στρώματα υπό την ηγεσία του Κομαντάντε Τσάβες. Αυτό δεν είναι ούτε καινούργιο ούτε αποτελεί μοναδική περίπτωση. Ένας Σοβιετικός επιστήμονας τόνιζε ότι η δημοκρατική διανόηση παίζει «σημαντικό ρόλο -και μερικές φορές ηγετικό- στην επανάσταση για την εθνική απελευθέρωση» σε χώρες «όπου η εργατική τάξη δεν έχει συγκροτηθεί σε ανεξάρτητη δύναμη, ενώ η εθνική αστική τάξη είναι αδύναμη ή φιλοϊμπεριαλιστική». [12]

Πρωταρχικό καθήκον είναι να ενισχυθεί η Ταξική Τάση των Εργαζομένων «Κρουζ Βιγιέγκας», να ενισχυθεί η συνειδητοποίηση των εργατών, να οργανωθούν Σοσιαλιστικά Συμβούλια Εργατών και Εργατριών, να προωθηθεί ο Νόμος για την Εργασία, να ενισχυθεί η ενότητα των ταξικών συνδικαλιστικών και επαναστατικών δυνάμεων και να απομονωθούν οι προδότες και οι διεφθαρμένοι συνδικαλιστές που εξακολουθούν να ασκούν κάποια επιρροή. Στηρίζουμε μια «πλατιά συμμαχία δημοκρατικών, εθνικοπατριωτικών και αντιιμπεριαλιστικών δυνάμεων» [13], στην οποία η συνειδητοποιημένη εργατική τάξη ενώνει τις δυνάμεις της στενά με όλες τις «κινητήριες δυνάμεις της επανάστασης στη σημερινή μεταβατική φάση»: «πλατιά τμήματα εργατών και εργατριών, αγροτών, μεσαίων στρωμάτων και προοδευτικοί διανοούμενοι, πλατιά τμήματα της μικρής και μεσαίας αστικής τάξης καθώς και της αστικής τάξης που δεν συνδέεται με το διακρατικό κεφάλαιο». [14] Στην περίπτωση της Βενεζουέλας δεν υπάρχουν πατριωτικά τμήματα στη μονοπωλιακή αστική τάξη, η οποία αρνήθηκε να μετατραπεί σε εθνική αστική τάξη και εδώ και δεκαετίες είναι ξενόδουλη και εντολοδόχος του ιμπεριαλισμού των ΗΠΑ.

5. Ο Προλεταριακός Διεθνισμός

Το ΚΚΒ είναι γέννημα της διεθνούς προσπάθειας της εργατικής τάξης υπό την καθοδήγηση της πρώτης επιτυχημένης σοσιαλιστικής επανάστασης, της σοβιετικής επανάστασης, για την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση ενός ανώτερου πολιτισμού. Τόσο ο λαός της Βενεζουέλας όσο και το ΚΚΒ έχουν αντισταθεί και έχουν νικήσει σε πολλές μάχες ενάντια στον ταξικό εχθρό χάρη στην πλατιά διεθνιστική αλληλεγγύη που έχουμε λάβει.

Από τη γενναιόδωρη στήριξη που μας παρείχε το Γραφείο της Καραϊβικής της Κομμουνιστικής Διεθνούς (ΚΔ), την αδελφική στήριξη του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κολομβίας που διέσωσε συντρόφους που διώκονταν, τη διεθνή εκστρατεία για την ελευθερία του προέδρου του ΚΚΒ, σ. Γκουστάβο Ματσάδο, το 1968, τη στήριξη που έλαβε ο λαός μας από όλες τις γωνιές του πλανήτη για τη νίκη επί του εγκληματικού φασιστικού πραξικοπήματος το 2002. Γι’ αυτό το ΚΚΒ με την ίδια δύναμη υψώνει και τις δύο σημαίες, και της εθνικής απελευθέρωσης, και του προλεταριακού διεθνισμού στον οποίο προσπαθούμε να συνεισφέρουμε.

Ο Γκουστάβο Ματσάδο ίδρυσε το 1925 μαζί με το Χούλιο Αντόνιο Μέγια την Αντιιμπεριαλιστική Λίγκα πάσης Αμερικής, η οποία αποτέλεσε τη βάση για τη δημιουργία του Κομμουνιστικού Κόμματος της Κούβας, το 1928 πολέμησε με το Σαντίνο στη Νικαράγουα και τη δεκαετία του ’50 βοήθησε το Φιντέλ Κάστρο να προετοιμάσει την αποστολή της Γκράνμα. Βενεζολάνοι σύντροφοι έπεσαν ως μάρτυρες το 1959 στην αποστολή για την ανατροπή της δικτατορίας του Τρουχίγιο στη Δομινικανή Δημοκρατία, ενώ το 1964 ένα πολεμικό απόσπασμα της Κομμουνιστικής Νεολαίας συνέλαβε το συνταγματάρχη των ΗΠΑ Μάικλ Σμόλεν, απαιτώντας από τους ιμπεριαλιστές την άμεση απελευθέρωση του Βιετναμέζου πατριώτη Βαν Τρόι (μια πράξη που σφράγισε την άρρηκτη φιλία μεταξύ των λαών της Βενεζουέλας και του Βιετνάμ).

Το ΚΚΒ στηρίζει την αλληλέγγυα στάση του Προέδρου Τσάβες με τον αγώνα του παλαιστινιακού και λιβανέζικου λαού, με τους λαούς της Αμπχαζίας και της Νότιας Οσετίας (την ανεξαρτησία των οποίων έχει αναγνωρίσει διπλωματικά), με το λαό την Ονδούρας που αντιστέκεται στο αντιδραστικό καθεστώς και με άλλες εκφράσεις αλληλεγγύης στη διάρκεια της ιστορικής μας πορεία.

6. Το ΚΚΒ και η Μπολιβαριανή Επανάσταση

Το πρόγραμμα που προωθεί η κυβέρνηση του προέδρου Τσάβες είναι βασικά το πρόγραμμα που πρότεινε το 6ο Συνέδριο του ΚΚΒ το 1980. Αναγνωρίζουμε και υποστηρίζουμε την ηγεσία του προέδρου Ούγκο Τσάβες στον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, για την εθνική απελευθέρωση, για την ενότητα στην ήπειρο και για το σοσιαλισμό. [15] Αναγνωρίζουμε τον ηγετικό του ρόλο όχι μόνο σε εθνικό επίπεδο αλλά και σε ηπειρωτικό και παγκόσμιο και ότι αποτελεί «σημείο αναφοράς για λαούς και κυβερνήσεις». [16] Σημειώνουμε ότι το πλατύ Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο που χρειάζεται η πατρίδα «απαιτεί για την ανάπτυξή του» την ηγεσία του Τσάβες. [17] Υποστηρίξαμε την υποψηφιότητα του Τσάβες για την Προεδρία το 1998 και στηρίξαμε ενεργά την αντιιμπεριαλιστική κατεύθυνση της κυβέρνησής του και τη συντριπτική πλειοψηφία των προοδευτικών και των επαναστατικών προτάσεων που έκανε ο πρόεδρος. Σήμερα το ΚΚΒ συμμετέχει με το σύμμαχο κόμμα, το Ενιαίο Σοσιαλιστικό Κόμμα Βενεζουέλας (PSUV) και άλλα κοινωνικά και πολιτικά κινήματα, στην οικοδόμηση μιας πολιτικής και εκλογικής Πατριωτικής Συμμαχίας. Υποστηρίζουμε και προωθούμε την Μπολιβαριανή Επανάσταση «φυσικά» γιατί τη θεωρούμε «συνέχεια» της ίδιας μας της ιστορίας. [18] Το ΚΚΒ λειτουργεί αυτόνομα στη διαδικασία που βρίσκεται σε εξέλιξη στη χώρα μας, ώστε να θέτει τη δική του πολιτική που έχει κάποια χαρακτηριστικά σημεία:

  • Κάλεσμα για το σχηματισμό μιας συλλογικής ηγεσίας, συμπεριλαμβανομένου του προέδρου Τσάβες. Το Γενάρη του 2010 η ΚΕ του ΚΚΒ σημείωσε ότι «ακόμη δεν έχει παρθεί η απόφαση να προχωρήσουμε στη δημιουργία μιας Συλλογικής Ηγεσίας της επαναστατικής διαδικασίας». [19]
  • Αγώνας για τη διαμόρφωση του πολιτικού ρόλου της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης.
  • Εποικοδομητική κριτική για τα λάθη που διαπράττει η κυβέρνηση και αυτοκριτική για τα δικά μας λάθη.
  • Αγώνας για τη «αποδόμηση του παλιού αστικού, γραφειοκρατικού διεφθαρμένου και φθοροποιού κράτους». [20] Έχουμε καταγγείλει πως δίπλα στο παλιό κράτος γεννιέται μια νέα αστική τάξη που συσσωρεύει προνόμια και εφαρμόζει αντεργατικές και διεφθαρμένες πρακτικές. [21]
  • Ακλόνητη απόφαση όχι μόνο να διατηρήσουμε αλλά και να ενισχύσουμε το κόμμα μας στο μέγιστο βαθμό, όχι για την υπεράσπιση «προσωπικών συμφερόντων» ούτε από «καπρίτσιο», όπως μας κατηγορούν ορισμένοι αντίπαλοί μας, αλλά για να μη σπαταλήσουμε μια κληρονομιά 80 χρόνων αγώνα και για να υπερασπιστούμε τα στρατηγικά συμφέροντα της εργατικής τάξης.
  • Σταθερή πολιτική προλεταριακού διεθνισμού που στηρίζει την εξωτερική πολιτική της κυβέρνησης, αλλά που είναι αυτόνομη, ώστε να υποστηρίζει τους σκοπούς και τους αγώνες που αξίζουν, χωρίς να υπόκειται στο «δίκαιο του Κράτους» που μερικές φορές είναι το δίκαιο του αστικού κράτους.
  • Θεμελίωση της πολιτικής μας στη βάση του Μαρξισμού-Λενινισμού και της κληρονομιάς του Μπολίβαρ.

Απέναντι στην απερίσκεπτη και αντικομμουνιστική κριτική αποκαθιστούμε την «τεράστια σημασία που είχε για την ανθρωπότητα ο “υπαρκτόςσοσιαλισμός”». [22]

7. Το ΚΚΒ και ο λεγόμενος «Σοσιαλισμός του 21ου αιώνα»

Η Μπολιβαριανή διαδικασία από το 1999 είχε διαδοχικά διάφορους ιδεολογικούς ορισμούς. Αρχικά προσδιορίστηκε ως «αντινεοφιλελεύθερη», έπειτα ακολούθησε η πρόταση του «Τρίτου Δρόμου», του οποίου εμπνευστής ήταν το δεξιό βρετανικό Εργατικό Κόμμα του κ. Μπλερ, κατόπιν ο έντονος χαρακτηρισμός ως μπολιβαριανή, έπειτα «ενδογενής ανάπτυξη». Κάποια στιγμή ο συγγραφέας Χάινς Ντίτριχ Στέφαν πρότεινε με επιτυχία τον πλέον σαφή ορισμό του «σοσιαλισμού του 11ου αιώνα». Αποτελούσε κάτι δήθεν «νέο» και σε αντίθεση αφενός με τη σοσιαλιστική οικοδόμηση του 10ό αιώνα που συνεχίζεται στον 11ο αιώνα σε πολλές χώρες (στην Κούβα, στην Κίνα, στην Κορέα, στο Βιετνάμ και στο Λάος) και αφετέρου με τον επιστημονικό σοσιαλισμό, το οποίο οι μικροαστοί θεωρούσαν «δογματισμό».

Το 1848 ο Καρλ Μαρξ κατήγγειλε διάφορους ψευτοσοσιαλισμούς, όπως ο φεουδαρχικός σοσιαλισμός, ο μικροαστικός, ο γερμανικός ή «αληθινός» και ο αστικός ή συντηρητικός. [23] Αρκετά μικροαστικά ρεύματα προσπάθησαν να ιδιοποιηθούν αυτή την έννοια για να στερήσουν από το σοσιαλισμό το πραγματικό του περιεχόμενο. Απέναντι σε αυτή την προσπάθεια το ΚΚΒ ήταν σαφές: Το έκτακτο συνέδριο του κόμματος το 1007 αποφάσισε την ανάπτυξη της μαρξιστικής- λενινιστικής συνείδησης. Στην Εθνοσυνέλευση στις 19 Ιούνη 1009 ο Γενικός Γραμματέας Όσκαρ Φιγκέρα διατράνωσε ότι «ο μοναδικός σοσιαλισμός που υπάρχει είναι ο επιστημονικός σοσιαλισμός». [24]

Στο Εθνικό Ιδεολογικό Σεμινάριο δώσαμε έναν ολοκληρωμένο ορισμό του σοσιαλισμού που ξεκινούσε ως εξής: «Ο σοσιαλισμός είναι ένας κοινωνικοοικονομικός σχηματισμός, όπου κυριαρχεί η κοινωνική ιδιοκτησία στα βασικά μέσα παραγωγής αγαθών και υπηρεσιών». [25]

Μας ικανοποιεί το γεγονός ότι στη φωτιά της ταξικής πάλης ο Πρόεδρος Ούγκο Τσάβες και το PSUV προσανατολίζονται όλο και πιο αποφασιστικά υπέρ του επιστημονικού σοσιαλισμού. Το Έκτακτο Συνέδριο του PSUV έθεσε ως αρχές του μεταξύ άλλων τον επιστημονικό σοσιαλισμό και την πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό, [26] που ισοδυναμεί με τον επίσημο ενταφιασμό του «σοσιαλισμού του 21ου αιώνα». Αυτό το γεγονός αντιστοιχεί στην αυξανόμενη ωρίμανση των λαϊκών εργατικών δυνάμεων που είναι προσηλωμένες στην αντιιμπεριαλιστική διαδικασία και στην αυξανόμενη περιθωριοποίηση των μικροαστικών και αστικών ομάδων που όπως είχαμε τονίσει στις αρχές του 2010 «σήμερα κατά κάποιο τρόπο παίζουν ηγετικό ρόλο στη διαδικασία χωρίς να έχουν ως στόχο τον σοσιαλισμό».

8. Σχετικά με την 5η Διεθνή

Το ΚΚΒ πήρε θέση σχετικά με το κάλεσμα του προέδρου Ούγκο Τσάβες για τη σύσταση της «5ης Σοσιαλιστικής Διεθνούς», λέγοντας ότι αυτό που χρειάζεται ο κόσμος είναι να ενωθούν τα προοδευτικά, επαναστατικά και αριστερά πολιτικά κόμματα μαζί με τα κοινωνικά κινήματα και οργανώσεις σε ένα πλατύ διεθνές μέτωπο που να οργανώνει τις προσπάθειες και να συντονίζει τον αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό.

Για τους κομμουνιστές της Βενεζουέλας η σύσταση οργανώσεων όπως η Διεθνής Ένωση Εργατών (ΔΕΕ) ή Πρώτη Διεθνής, που ιδρύθηκε στο Λονδίνο το 1864, η Σοσιαλιστική Διεθνής ή Δεύτερη Διεθνές το 1889 και η Κομμουνιστική Διεθνής, που ιδρύθηκε το 1919 με πρωτοβουλία του Λένιν και του Κομμουνιστικού Κόμματος Ρωσίας (μπ), που περιλάμβανε κομμουνιστικά κόμματα διαφόρων χωρών και έγινε γνωστή ως Τρίτη Διεθνής, είχε να κάνει με μια διαδικασία πολιτικής οικοδόμησης, ιδεολογικής ενότητας και κοινών στόχων.

«Τονίζουμε ότι η πρόταση που καταθέσαμε στη Διεθνή Συνάντηση Κομμάτων της Αριστεράς, το 2009, είναι να ενωθεί ο μεγαλύτερος αριθμός προοδευτικών, αριστερών και επαναστατικών πολιτικών κομμάτων με ένα ευρύ φάσμα κοινωνικών, συνδικαλιστικών, ιθαγενικών κινημάτων, με εργάτες του πολιτισμού που είτε στηρίζουν είτε όχι το σοσιαλισμό και να αγωνιστούν με κοινή δράση και κοινό στόχο ενάντια στον κύριο εχθρό των λαών που είναι ο παγκόσμιος ιμπεριαλισμός και όχι μόνο οι ιμπεριαλισμός των ΗΠΑ», [27] είπε ο Πέδρο Έουσσε, μέλος του ΠΓ της ΚΕ του ΚΚΒ.

Στο πλαίσιο του διεθνούς κομμουνιστικού κινήματος, στο οποίο το ΚΚΒ παίρνει ενεργά μέρος, γίνεται μια προσπάθεια εδώ και αρκετά χρόνια για έναν αντιιμπεριαλιστικό συντονισμό που θα συνδέει τις προσπάθειες των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων στον αγώνα κατά του κοινού εχθρού, όπως τα Διεθνή Κομμουνιστικά Σεμινάρια που διοργανώνει το Εργατικό Κόμμα Βελγίου από το 1992 και οι Διεθνείς Συναντήσεις Κομμουνιστικών και Εργατικών Κομμάτων που έχει ξεκινήσει εδώ και πάνω από μια δεκαετία το Κομμουνιστικό Κόμμα Ελλάδας.

«Εκεί καταθέσαμε την πρότασή μας να εργαστούμε για ένα Πλατύ Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο σε παγκόσμιο, ηπειρωτικό και εθνικό επίπεδο που να ενώνει τον αγώνα όλων όσων αντικειμενικά επηρεάζονται από την ιμπεριαλιστική κυριαρχία». [28]

Το Σεπτέμβρη του 2009 πραγματοποιήθηκε συνάντηση των κομμουνιστικών και εργατικών κομμάτων στη Δαμασκό, στην οποία κύριο ζήτημα που συζητήθηκε ήταν να ενωθεί η αντιιμπεριαλιστική πάλη, όπως συνέβη πρόσφατα και στην Ινδία, όπου τα κομμουνιστικά και εργατικά κόμματα έχουν κοινό παρονομαστή τη μαρξιστική-λενινιστική ιδεολογία που πρέπει να διατηρήσουν αλλά και να βαθύνουν, «...αλλά το Αντιιμπεριαλιστικό Μέτωπο που προτείνουμε είναι ευρύ, πολύ πιο ευρύ από τα μαρξιστικά κόμματα». [29]

Το ΚΚΒ θεωρεί πως «έχουμε επίγνωση ότι η πάλη ενάντια στον ιμπεριαλισμό είναι όχι μόνο καθήκον των μαρξιστικών-λενινιστικών κομμάτων, αλλά και του τεράστιου πολιτικού και κοινωνικού κινήματος με δημοκρατικό, λαϊκό, προοδευτικό χαρακτήρα και ότι χρειάζεται να έχει περισσότερη δύναμη στον αγώνα κατά της ιμπεριαλιστικής κυριαρχίας». [30]

 Το ΚΚΒ προτείνει τη σύσταση μιας ομάδας εργασίας συλλογικού διαλόγου, κοινής επεξεργασίας, που να αξιολογεί τις διάφορες προτάσεις με σκοπό τη διαμόρφωση μιας πλατιάς οργάνωσης συντονισμού της κοινής πάλης των πολιτικών κομμάτων και των κοινωνικών κινημάτων που θα συμβάλλουν στον σχηματισμό της. «Αυτό δεν είναι κάτι που θα επιβληθεί και όπου θα επαναλαμβάνουμε λάθη του παρελθόντος, όπως τα κέντρα καθοδήγησης, που έβλαψαν τον αγώνα διεθνών οργανώσεων που ήδη αναφέρθηκαν, καθώς επίσης πρέπει να αφομοιώνεται και να γίνεται σεβαστή η ανάπτυξη, ωρίμανση και η αυτονομία που έχουν αποκτήσει τα πολιτικά κόμματα σε μια πορεία άνω των εκατό χρόνων». [31]

Βιβλιογραφία:

Μπρίτο Φιγκερόα (Φεντερίκο), Βενεζουέλα 20ός αιώνας, Αβάνα, 1967.

Κιντέρο (Ροδόλφο), Εργατική τάξη και Επανάσταση, Καράκας, 1970.

Φαρία (Χεσούς), Η γραμμή μου δεν θα αλλάξει μέχρι τον θάνατο, Καράκας, 2007.

Γκαγιέγος Μανσέρα (Εδουάρδο), Οι αρετές του ηγέτη, Καράκας, 1988.

Ινστιτούτο πολιτικών και κοινωνικών μελετών Μπολίβαρ Μαρξ, Συμβολή στη συζήτηση για τον σοσιαλισμό στη Βενεζουέλα, Καράκας, 2008.

Ορτέγκα Ντίαζ (Πέδρο), Το συνέδριο του Παναμά και η ενότητα στη Λατινική Αμερική.


[1] 1. Β. Ι. Λένιν: «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», Άπαντα (ισπανική έκδοση).

[2] Ό.π.

[3] Φεντερίκο Μπρίτο Φιγκερόα: «Σύγχρονη Βενεζουέλα. Αποικιοκρατούμενη χώρα;», Καράκας, 1972, σελ. 35.

[4] «Tribuna Popular», 23 Νοέμβρη, http://www.pcv-venezuela.org/index.php?option=com_content&id=6045&itemid=1

[5] Θέση 3 που ψήφισε το 13ο (Έκτακτο) Συνέδριο του ΚΚΒ το Μάρτη του 2007.

[6] Σημείο 103 των προγραμματικών θέσεων που ενέκρινε το 12ο Εθνικό Συνέδριο του ΚΚΒ, Καράκας, 21-24 Ιούλη 2006.

[7] Εθνικό Ιδεολογικό Σεμινάριο του ΚΚΒ, «Συμβολή στη συζήτηση για το σοσιαλισμό στη Βενεζουέλα», Ινστιτούτο Μπολίβαρ Μαρξ, Καράκας, 2008, σελ. 33.

[8] Σημείο 117 των προγραμματικών θέσεων που ενέκρινε το 12ο Εθνικό Συνέδριο του ΚΚΒ.

[9] «Tribuna Popular» τ.173, Φλεβάρης 2010, Αποφάσεις της 32ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΒ, που πραγματοποιήθηκε τον Ιανουάριο του 2010.

[10] Εθνικό Ιδεολογικό Σεμινάριο του ΚΚΒ, ό.π., σελ. 33.

[11] Β. Ι. Λένιν: «Ο ιμπεριαλισμός, ανώτατο στάδιο του καπιταλισμού», Άπαντα (ισπανική έκδοση).

[12] Β. Αφανάσιεφ: «Θεμέλια του επιστημονικού κομμουνισμού», Progreso, Μόσχα, 1977, σελ. 103.

[13] Σημείο 107 των προγραμματικών θέσεων που ενέκρινε το 12ο Εθνικό Συνέδριο του ΚΚΒ.

[14] Δεύτερο σημείο της Πολιτικής Απόφασης του 13ου (Έκτακτου) Συνεδρίου του ΚΚΒ που πραγματοποιήθηκε το 2007

[15] Δεύτερο σημείο της Πολιτικής Απόφασης του 13ου (Έκτακτου) Συνεδρίου του ΚΚΒ που πραγματοποιήθηκε το 2007.

[16] Θέση 19 που υιοθέτησε το 13ο (Έκτακτο) Συνέδριο του ΚΚΒ το 2007.

[17] Πολιτική Απόφαση του 13ου (Έκτακτου) Συνεδρίου του ΚΚΒ το 2007.

[18] Σημείο 102 των προγραμματικών θέσεων που ενέκρινε το 12ο Εθνικό Συνέδριο του ΚΚΒ.

[19] Πολιτική Έκθεση της 32ης Ολομέλειας της ΚΕ του ΚΚΒ, 16-17 Γενάρη 2010.

[20] Έκτη θέση που υιοθέτησε το 13ο (Έκτακτο) Συνέδριό μας που πραγματοποιήθηκε το 2007.

[21] Διακήρυξη της 30ης Ολομέλειας της ΚΕ στις 6-7 Ιουνίου 2009.

[22] Σημείο 114 των προγραμματικών θέσεων που ενέκρινε το 12ο Εθνικό Συνέδριο του ΚΚΒ.

[23] Καρλ Μαρξ, Φρίντριχ Ένγκελς: «Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος», Μπολιβαριανό Πανεπιστήμιο της Βενεζουέλας, Καράκας, 2006.

[24] «Tribuna Popular», τ. 151, 17-30 Ιούλη 2009, σελ. 5.

[25] Εθνικό Ιδεολογικό Σεμινάριο του ΚΚΒ, σελ. 9.

[26] Δες http://www.psuv.org.ve/?q=node/7758

[27] «Tribuna Popular», 23 Νοέμβρη 2009, http://www.pcv-venezuela.org/index.php?option=com_content&id=6045&itemid=1

[28] «Tribuna Popular», 23 Νοέμβρη, http://www.pcv-venezuela.org/index.php?option=com_content&id=6045&itemid=1.

[29] «Tribuna Popular», 23 Νοέμβρη, http://www.pcv-venezuela.org/index.php?option=com_content&id=6045&itemid=1.

[30] «Tribuna Popular», 23 Νοέμβρη, ό.π.

[31] «Tribuna Popular», 23 Νοέμβρη, ό.π.