Το ΚΚΕ, μελετώντας την πολύτιμη πείρα της Οκτωβριανής Επανάστασης, τις παρακαταθήκες του Λένιν, την ίδια την πείρα του ΔΚΚ, μελέτησε και αποτύπωσε συμπεράσματα σε επανειλημμένες επεξεργασίες και ντοκουμέντα του (Εκτιμήσεις και προβληματισμοί για τους παράγοντες που καθόρισαν την ανατροπή του σοσιαλιστικού συστήματος στην Ευρώπη - 1995. Εκτιμήσεις και συμπεράσματα από τη σοσιαλιστική οικοδόμηση στον 20ό αιώνα, με επίκεντρο την ΕΣΣΔ - 18ο Συνέδριο, 2009, Πανελλαδική Συνδιάσκεψη για την Ιστορία του Κόμματος - 2011, επεξεργασία νέου Προγράμματος και Καταστατικού στο 19ο Συνέδριο - 2013).
Καταλήξαμε στο κρίσιμο συμπέρασμα πως ο προσδιορισμός του πολιτικού στόχου, της εργατικής εξουσίας, πρέπει να γίνεται με βάση τον αντικειμενικό προσδιορισμό του χαρακτήρα της εποχής, που καθορίζεται από το ποιας τάξης το κίνημα αντικειμενικά βρίσκεται στο προσκήνιο της κοινωνικής εξέλιξης.
Αυτό προσδιορίζει το χαρακτήρα της επανάστασης και όχι ο συσχετισμός δυνάμεων, όπως το θέτουν άλλα Κομμουνιστικά Κόμματα.
Βεβαίως, ο συσχετισμός μεταξύ των δύο βασικών αντίπαλων τάξεων, της αστικής και της εργατικής, καθώς και η στάση των μεσαίων στρωμάτων, είναι καθοριστικός παράγοντας για το πότε μπορεί να γίνει η σοσιαλιστική επανάσταση. Με αυτήν την έννοια, ένα ΚΚ πρέπει να παίρνει υπόψη τον «ταξικό συσχετισμό», με τη λενινιστική έννοια, δηλαδή για το ποια είναι η σχέση των τάξεων με την εξουσία.
Το ΚΚ ταυτόχρονα πρέπει να παίρνει υπόψη και να υπολογίζει και το συσχετισμό μέσα στο εργατικό κίνημα, τα κινήματα των κοινωνικών συμμάχων του, ως στοιχείο όμως απαραίτητο για τη διαμόρφωση κατάλληλων πιθανών ελιγμών, επεξεργασίας συνθημάτων, ώστε να μπορούν να τραβιούνται οι μάζες μέσα από την ίδια τους την πείρα στην πάλη για την εξουσία.
Όμως αυτό σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να γίνεται άλλοθι για την υποταγή του εργατικού, του κομμουνιστικού κινήματος σε κάποια μορφή αστικής διακυβέρνησης, συμμετοχής ή ανοχής σε αυτή στο πλαίσιο του καπιταλισμού.
Στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια της κρίσης άνθισαν όλα τα λουλούδια των αστικών, αλλά και οπορτουνιστικών ιδεολογημάτων. Έγινε -και γίνεται ακόμα- πολλή συζήτηση σχετικά με την αναγκαιότητα δημιουργίας μιας «αριστερής», «προοδευτικής», «δημοκρατικής», «αντιδεξιάς», «αντιμνημονιακής», «πατριωτικής», «εθνικής», «οικουμενικής» κυβέρνησης (όλα αυτά είναι ονόματα που έχουν χρησιμοποιηθεί για τέτοιες κυβερνήσεις) ως άμεσης πρότασης διεξόδου από την οικονομική κρίση και την αντιλαϊκή πολιτική.
Οι προτάσεις αυτές γίνονται τόσο από παραδοσιακά αστικά όσο και από άλλα, νεοδημιουργημένα αστικά κόμματα, αλλά και από κόμματα που καλύπτουν το «αριστερό» τόξο του πολιτικού φάσματος. Το εργατικό κίνημα πρέπει ν’ απορρίψει όλες αυτές τις παγίδες χειραγώγησης της εργατικής, λαϊκής πάλης κι ενσωμάτωσης του κινήματος.
Φυσικά, δε λείπουν και οι αμετανόητοι σημερινοί «μενσεβίκοι» και άλλοι όψιμοι «κομμουνιστές» που, εκτός των άλλων, με καθυστέρηση παρακολουθούν την εξέλιξη της επαναστατικής σκέψης. Προβάλλουν ανιστόρητα τη λενινιστική επεξεργασία, πριν την αστικοδημοκρατική επανάσταση το Φλεβάρη του 1917 στη Ρωσία, για τη δυνατότητα μιας προσωρινής κυβέρνησης εργατών-αγροτών, σε συνθήκες δηλαδή που δεν είχε ανατραπεί ακόμα η τσαρική εξουσία. Τι σχέση έχει αυτό όμως με το σήμερα;
Υπάρχει το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι ήταν τελείως διαφορετικές οι συνθήκες εκείνης της κατάστασης, αφού μιλάμε για επαναστατική κατάσταση, για λαό οργανωμένο στα Σοβιέτ, ένοπλο, μιλάμε για ένα αστικό κράτος που δεν είχε προλάβει ακόμα να συγκροτηθεί στο σύνολο των μηχανισμών του.
Στις σημερινές συνθήκες, μη επαναστατικής κατάστασης, εγκαθιδρυμένης αστικής εξουσίας πολλές μάλιστα δεκαετίες πριν, με οργανωμένο πλήρως το αστικό κράτος, ένας τέτοιος στόχος μεταβατικής-προσωρινής κυβέρνησης ουσιαστικά σημαίνει περίοδο συνεργασίας με δυνάμεις της αστικής τάξης, για να δοθεί ανάσα στον καπιταλισμό, να μπορέσει το σύστημα να ξεπεράσει τις όποιες προσωρινές ή γενικότερες δυσκολίες του.
Επιπλέον και κυριότερο: Από πού κι ως πού, για το επαναστατικό κίνημα, είναι απαραίτητο να γενικευτεί μια σκέψη που αφορούσε μια πιθανότητα, η οποία μάλιστα τελικά δεν πραγματοποιήθηκε, και δεν πρέπει να γενικευτεί η στρατηγική του Λένιν και των μπολσεβίκων που οδήγησε στη νίκη;
Φυσικά όλοι αυτοί οι σημερινοί καλοθελητές δε λένε τίποτα για τις θέσεις και πολιτικές πράξεις του Λένιν, ξεκινώντας από τον Απρίλη, μετά από την πτώση του τσαρισμού, κηρύσσοντας τη νικηφόρα σοσιαλιστική επανάσταση στη Ρωσία και οδηγώντας για πρώτη φορά στην Ιστορία το προλεταριάτο στην έφοδο στους ουρανούς και στην επικράτηση της επανάστασης, σπάζοντας τον πάγο, χαράσσοντας και ανοίγοντας το δρόμο για το σοσιαλισμό-κομμουνισμό.
Η ιστορική πείρα διδάσκει ότι οι πρώτες «εργατικές», «αριστερές» κυβερνήσεις προέκυψαν από σοσιαλδημοκρατικά κόμματα ή ως κυβερνήσεις συνασπισμού σοσιαλδημοκρατών με άλλα τότε αστικά κόμματα. Δεν υπάρχει ούτε μία περίπτωση στην ιστορία του διεθνούς εργατικού κινήματος και την περίοδο εκείνη, αμέσως μετά δηλαδή από τον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, που αυτές οι κυβερνήσεις να μην προέκυψαν κυρίως ως ελιγμοί της αστικής τάξης για ν’ αντιμετωπιστεί η επαναστατική άνοδος, να ενσωματωθεί η εργατική, λαϊκή δυσαρέσκεια σε συνθήκες πολύ μεγάλης οικονομικής κρίσης, πριν ή μετά από πόλεμο.
Ο στόχος μιας τέτοιας «αριστερής», «εργατικής» κυβέρνησης στο πλαίσιο της καπιταλιστικής εξουσίας, χωρίς επαναστατική ανατροπή, μέσα από κοινοβουλευτικές διαδικασίες, υιοθετήθηκε στη συνέχεια από Κομμουνιστικά Κόμματα ως ένας ενδιάμεσος στόχος με μεταβατικά μέτρα, με στόχο, όπως πιστευόταν, να διευκολύνουν την πάλη για το σοσιαλισμό και να λύσουν και κάποια επιμέρους ώριμα λαϊκά αιτήματα.
Η πείρα όμως δείχνει ότι παντού, παρά τις καλές προθέσεις των Κομμουνιστικών Κομμάτων, όχι μόνο δεν μπόρεσαν ν’ ανοίξουν ένα παράθυρο έστω, πολύ περισσότερο το δρόμο για το σοσιαλισμό, αλλά ούτε καν να εξασφαλίσουν τελικά τη σταθεροποίηση κάποιων κατακτήσεων του λαϊκού κινήματος. Από την πείρα αρκετών χωρών, αλλού πριν, αλλού μετά από το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, μέχρι τις μέρες μας, Κομμουνιστικά Κόμματα βρέθηκαν τελικά παροπλισμένα οργανωτικά, ιδεολογικά, πολιτικά.
Η ιστορική πείρα και σημασία του μεγάλου Οκτώβρη είναι αξεπέραστη. Επιβεβαιώνει ότι η σωτηρία της εργατικής τάξης και των άλλων λαϊκών στρωμάτων, σε συνθήκες οικονομικής και πολιτικής καπιταλιστικής κρίσης, σε συνθήκες ιμπεριαλιστικού πολέμου, είναι δυνατή μόνο μέσα από το δρόμο της ανατροπής της καπιταλιστικής εξουσίας και ιδιοκτησίας, που βεβαίως προϋποθέτει και την αποδυνάμωση, την πλήρη χρεοκοπία και των διάφορων «αριστερών» εκδοχών της μέσα από το πρόσωπο του επικίνδυνου ρεφορμισμού-οπορτουνισμού και της «κυβερνώσας Αριστεράς», όπως στην Ελλάδα εκφράζεται από το ΣΥΡΙΖΑ, αλλά και τους κατά καιρούς δορυφόρους του, όπως η ΛΑΕ, η ΑΝΤΑΡΣΥΑ και άλλες ομάδες γύρω τους περιθωριακές -ποσοτικά και ποιοτικά- που τους δίνουν άλλοθι επίπλαστης διεύρυνσης.