Άρθρο της Συντακτικής Επιτροπής


Φίλε αναγνώστη.

Στα χέρια σου έχεις το 7ο τεύχος της Διεθνούς Κομμουνιστικής Επιθεώρησης, που κυκλοφορεί μέσα στο 2017 και είναι αφιερωμένο στα 100 χρόνια της Μεγάλης Οκτωβριανής Σοσιαλιστικής Επανάστασης.

Τα διδάγματα του Οκτώβρη καθοδηγούν και σήμερα την πάλη των κομμουνιστών σ’ όλο τον κόσμο, αφού στο μεγαλείο της Οκτωβριανής Επανάστασης οι κομμουνιστές βλέπουμε την υλοποίηση της ιστορικής αποστολής της εργατικής τάξης.

Ο Οκτώβρης δείχνει τον αναντικατάστατο ρόλο του Κομμουνιστικού Κόμματος σε σχέση με τα προϋπάρχοντα σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που αποτελούσαν στηρίγματα της αστικής τάξης των χωρών τους και τους πολιτικούς απογόνους τους, τα σημερινά σοσιαλδημοκρατικά κόμματα που βρίσκονται στην εμπροσθοφυλακή της αστικής επίθεσης ενάντια στην εργατική τάξη και τα λαϊκά στρώματα.

Δείχνει τη δύναμη του προλεταριακού διεθνισμού.

Στεκόμαστε με συγκίνηση μπροστά στα εκατομμύρια των νεκρών του παγκόσμιου κομμουνιστικού κινήματος, στους ακλόνητους επαναστάτες της προλεταριακής εποποιίας, στις εξεγέρσεις των εργατών και των εργατριών, των φτωχών αγροτών, των μαζών - δημιουργών της Ιστορίας. Το παράδειγμά τους καταξιώνει την ανθρώπινη ύπαρξη, διαπαιδαγωγεί, συγκροτεί ανεκτίμητη κληρονομιά των κομμουνιστών και των λαών.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση αποτελεί κοσμοϊστορικό γεγονός, το μεγαλύτερο στον 20ό αιώνα, που σφράγισε επί δεκαετίες την πορεία της ανθρωπότητας. Το «φάντασμα του κομμουνισμού», που λίγες δεκαετίες πριν πλανιόταν πάνω από την Ευρώπη, πήρε σάρκα και οστά ως δύναμη εξουσίας. Η νικηφόρα έκβαση της Οκτωβριανής Επανάστασης σήμανε το άνοιγμα του δρόμου για το πέρασμα της ανθρωπότητας «από το βασίλειο της ανάγκης στο βασίλειο της ελευθερίας».

«Εμείς αρχίσαμε αυτό το έργο. Πότε ακριβώς, σε πόσο χρονικό διάστημα, οι προλετάριοι ποιανού έθνους θ’ αποτελειώσουν το έργο αυτό δεν είναι το ουσιαστικό ζήτημα. Το ουσιαστικό είναι ότι ο πάγος έσπασε, ότι ο δρόμος άνοιξε, ότι ο δρόμος χαράχτηκε», έγραψε ο Λένιν.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση αποτέλεσε το έναυσμα για την προοδευτική ανάπτυξη του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος. Η φλόγα της επιτάχυνε την ίδρυση σειράς Κομμουνιστικών Κομμάτων. Οδήγησε στη δημιουργία της Γ' Κομμουνιστικής Διεθνούς (1919-1943), που η αναγκαιότητά της προέκυψε από το γεγονός ότι το κεφάλαιο είναι διεθνής δύναμη, αλλά κι επειδή η Β' Διεθνής είχε προδώσει τα εργατικά συμφέροντα.

Από το 1917 ο διεθνής καπιταλισμός ήταν υποχρεωμένος να έχει ως πρώτη αναφορά της πολιτικής του την ύπαρξη του «αντίπαλου δέους».

Χάρη στην Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση διαμορφώθηκαν οι προϋποθέσεις για να γίνουν πράξη λαϊκά δικαιώματα πρωτόγνωρα στους εργαζόμενους ακόμα και των πιο ανεπτυγμένων καπιταλιστικών χωρών.

Οι κατακτήσεις των εργατών και αγροτών στο πλαίσιο της σοβιετικής εξουσίας επέδρασαν υπέρ των εργαζόμενων στις καπιταλιστικές χώρες. Ήταν ένας βασικός παράγοντας που υποχρέωσε τ’ αστικά κυβερνητικά κόμματα, φιλελεύθερα και σοσιαλδημοκρατικά, σε παραχωρήσεις προς την εργατική τάξη.

Ο σεισμός της Οκτωβριανής Επανάστασης στα θεμέλια του παλιού κόσμου είχε άμεση θετική αντανάκλαση στα κινήματα κατά της αποικιοκρατίας. Από τότε άρχισε ουσιαστικά να γκρεμίζεται αυτό το απάνθρωπο καθεστώς.

Η απελευθερωτική δύναμη του Οκτώβρη εκφράστηκε στον παγκόσμιο πολιτισμό, στα Γράμματα και τις Τέχνες. Ορισμένοι μεγάλοι δημιουργοί συντάχτηκαν με το επαναστατικό εργατικό κίνημα και στη συνέχεια πολλοί περισσότεροι εμπνεύστηκαν από τα μηνύματα της Οκτωβριανής Επανάστασης, έβαλαν το έργο τους στην υπηρεσία των ιδανικών της, στην υπηρεσία της παγκόσμιας εργατικής τάξης.

Η ιστορική εξέλιξη έχει απορρίψει τον ισχυρισμό ότι ήταν ουτοπικός ο χαρακτήρας του σοσιαλιστικού-κομμουνιστικού εγχειρήματος. Κανένα κοινωνικοοικονομικό σύστημα δεν εδραιώθηκε μια κι έξω στην ιστορία της ανθρωπότητας, ούτε ο καπιταλισμός στη διαπάλη με τη φεουδαρχία. Σε πείσμα των ιδεολογικών και πολιτικών εκπροσώπων της αστικής τάξης, που ισχυρίζονται ότι ήρθε το τέλος της Ιστορίας, ο σοσιαλισμός παραμένει αναγκαίος κι επίκαιρος.

Η αναγκαιότητα και η επικαιρότητα του σοσιαλισμού αναδύονται από τις αντιφάσεις του καπιταλιστικού συστήματος. Απορρέουν από το γεγονός ότι ο καπιταλισμός έχει δημιουργήσει τις υλικές προϋποθέσεις για το πέρασμα της ανθρωπότητας σε ανώτερο κοινωνικοοικονομικό σύστημα, όσο κι αν αυτό επιβραδύνεται σήμερα από τον αρνητικό συσχετισμό δυνάμεων, που κάνει την επιθετικότητα του καπιταλισμού να φαίνεται ανίκητη.

Την αναγκαιότητα για το πέρασμα στο σοσιαλισμό την γεννά ο καπιταλισμός, που ενώ έχει κοινωνικοποιήσει την εργασία και την παραγωγή σε πρωτοφανή κλίμακα, τα προϊόντα της κοινωνικά οργανωμένης εργασίας αποτελούν ατομική, καπιταλιστική ιδιοκτησία.

Αυτή η αντίφαση είναι η μήτρα όλων των φαινομένων της κρίσης των σύγχρονων καπιταλιστικών κοινωνιών, αλλά και ο σηματοδότης που δείχνει τη διέξοδο και την ανάγκη: Ν’ αντιστοιχηθούν οι σχέσεις παραγωγής με το επίπεδο ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων, να καταργηθεί η ατομική ιδιοκτησία στα συγκεντρωμένα μέσα παραγωγής, να κοινωνικοποιηθούν, να υπάρξει σχεδιασμένη χρησιμοποίησή τους στην κοινωνική παραγωγή από τη σοσιαλιστική εξουσία, που εκφράζει τα συμφέροντα των παραγωγών του κοινωνικού πλούτου.

Το γεγονός ότι οι βάσεις του σοσιαλισμού οικοδομήθηκαν αποτελεί έναν πρωτοφανή άθλο για τα μέχρι τότε δεδομένα. Δεν είναι τυχαίο ότι αντιμετωπίζεται με τόση λύσσα από τους αστούς και τους οπορτουνιστές. Ακόμα και σήμερα, υψώνουν υποκριτικά τη σημαία της «αντισταλινικής» σταυροφορίας, για ν’ αμαυρώσουν συνολικά την κομμουνιστική πάλη και προοπτική.

Η δράση του Κόμματος των Μπολσεβίκων στηρίχτηκε στη θεωρητικά εδραιωμένη αντίληψη για τη δυνατότητα της οικοδόμησης του σοσιαλισμού σε μία χώρα, και βέβαια του μεγέθους της Ρωσίας, κατά της τροτσκιστικής άποψης για τη «διαρκή επανάσταση». Στηρίχτηκε στην ενότητα της εργατικής τάξης και στη συμμαχία της με τα φτωχά στρώματα της αγροτιάς. Δίχως αυτές τις προϋποθέσεις δεν μπορούσε να πραγματοποιηθεί η σοσιαλιστική βιομηχανική ανάπτυξη και η κολεκτιβοποίηση της αγροτικής παραγωγής.

Ο ρόλος της Σοβιετικής Ένωσης στην Αντιφασιστική Νίκη των Λαών, κατά το Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, ήταν καθοριστικός. Η ΕΣΣΔ συνέτριψε τη στρατιωτική μηχανή της Γερμανίας και των συμμάχων της που είχαν εισβάλει στο έδαφός της. Απελευθέρωσε σειρά χωρών της Ευρώπης από τα γερμανικά στρατεύματα κατοχής. Γι’ αυτήν τη σοσιαλιστική πατρίδα έδωσαν τη ζωή τους πάνω από 20 εκατομμύρια Σοβιετικοί πολίτες, ενώ περίπου 10 εκατομμύρια ακόμα έμειναν ανάπηροι ή τραυματίστηκαν. Οι νίκες του Κόκκινου Στρατού ώθησαν σημαντικά στην ανάπτυξη των εθνικοαπελευθερωτικών και αντιφασιστικών κινημάτων, στα οποία πρωτοστατούσαν τα Κομμουνιστικά Κόμματα.

Η Σοβιετική Ένωση στάθηκε αρωγός στην πάλη των λαών σ’ όλο τον κόσμο.

Οι κοινωνικές, πολιτικές και πολιτιστικές κατακτήσεις των λαών της Σοβιετικής Ένωσης και των άλλων σοσιαλιστικών χωρών αποδεικνύουν την ανωτερότητα του σοσιαλιστικού έναντι του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Αποκτούν ακόμα μεγαλύτερη αξία, αν συνυπολογιστεί η κληρονομιά της καπιταλιστικής ανισομετρίας και καθυστέρησης όταν έγινε η επανάσταση, σε σύγκριση με άλλες, ανεπτυγμένες οικονομικά καπιταλιστικές χώρες.

Η αντιμετώπιση από τη σοβιετική εξουσία, στον έναν ή στον άλλο βαθμό, τόσων λαϊκών προβλημάτων αποδεικνύει ότι η συνεχής βελτίωση της ζωής και η ανάπτυξη της προσωπικότητας των εργαζόμενων βρίσκεται στη φύση και στις εγγενείς δυνατότητες του σοσιαλισμού-κομμουνισμού. Πραγματοποιείται, όμως, μόνο με ορθή πολιτική από την πλευρά των Κομμουνιστικών Κομμάτων. Οι παρεκκλίσεις και οι παραβιάσεις αρχών, η οπορτουνιστική διάβρωση των ΚΚ γίνονται παράγοντες επιβράδυνσης, στασιμότητας, ακόμα και αντεπαναστατικής οπισθοδρόμησης. Σήμερα αξίζει να μελετηθούν καλύτερα από τα κομμουνιστικά κι εργατικά κόμματα οι σύγχρονες επεξεργασίες των κομμάτων που στηρίζουν την προσπάθεια της ΔΚΕ και ν’ αντληθούν χρήσιμα συμπεράσματα για το μέλλον σ’ ό,τι αφορά τις οικονομικές αλλαγές που εφαρμόστηκαν στην ΕΣΣΔ και σε άλλα σοσιαλιστικά κράτη, κυρίως μετά από το 20ό και 22ο Συνέδριο του ΚΚΣΕ, με την επαναφορά στις συνθήκες της σοσιαλιστικής οικονομίας «εργαλείων» της αγοράς, όπως το κέρδος, και γενικότερα την ενίσχυση των εμπορευματικο- χρηματικών σχέσεων. Χρειάζεται να μελετηθούν οι αλλαγές που έγιναν στο πολιτικό οικοδόμημα της ΕΣΣΔ, όπως, π.χ., ήταν η πολιτική γραμμή περί «παλλαϊκού κράτους», καθώς και η στρατηγική της ΕΣΣΔ στις διεθνείς σχέσεις (π.χ., η «ειρηνική συμβίωση» και «άμιλλα» των δύο κοινωνικοπολιτικών συστημάτων), καθώς και η στρατηγική του Διεθνούς Κομμουνιστικού Κινήματος (π.χ., διάλυση της Γ' Διεθνούς, στρατηγική των σταδίων προς το σοσιαλισμό). Γενικότερα πρέπει να μελετηθούν βαθύτερα οι αιτίες της ανατροπής του σοσιαλιστικού συστήματος, που αποτέλεσε μια αντεπανάσταση, γιατί έφερε την κοινωνική οπισθοδρόμηση. Η απόλυτη κυριαρχία του καπιταλισμού έχει σωρεύσει μεγάλα δεινά σε βάρος εκατομμυρίων ανθρώπων, μέσα κι έξω από τις χώρες του σοσιαλισμού που γνωρίσαμε. Οι λαοί στερήθηκαν προσωρινά το μεγάλο τους στήριγμα, τον ειλικρινή σύμμαχό τους.

Οι αντεπαναστατικές ανατροπές των χρόνων 1989-1991 δεν ακυρώνουν το χαρακτήρα της εποχής μας ως εποχής περάσματος από τον καπιταλισμό στο σοσιαλισμό, που συμβολικά εγκαινίασε η Οκτωβριανή Επανάσταση. Σήμερα, περισσότερο από κάθε άλλη φορά, αποδεικνύεται ότι ο ταξικός αγώνας δεν μπορεί να είναι κυρίως αμυντικός, για τη διαφύλαξη κάποιων κατακτήσεων. Αποτελέσματα άμεσα και κυρίως προοπτικής μπορεί να δώσει μόνο η πολιτικοποίηση της δράσης, με αιτήματα που συγκρούονται με τη στρατηγική του κεφαλαίου, διεκδικούν τον παραγόμενο πλούτο σε όφελος των άμεσων παραγωγών του και ταυτόχρονα προετοιμάζουν τον υποκειμενικό παράγοντα για την κατάκτηση της εξουσίας. Τέτοιοι αγώνες μπορούν να διαμορφώνουν συσχετισμούς δυνάμεων υπέρ της εργατικής τάξης και των δυνάμει συμμάχων της, των λαϊκών στρωμάτων.

Από τα κορυφαία καθήκοντα του κομμουνιστικού ιδεολογικού μετώπου είναι ν’ αποκατασταθεί στα μάτια των εργαζόμενων η αλήθεια για το σοσιαλισμό του 20ού αιώνα, χωρίς εξιδανικεύσεις, αντικειμενικά και απαλλαγμένη από τις συκοφαντίες της αστικής τάξης, μέσα κι από την υπεράσπιση των νομοτελειών της επανάστασης και του σοσιαλισμού. Η ιστορική εξέλιξη με τη θετική και αρνητική πείρα που συσσωρεύτηκε τον 20ό αιώνα επιβεβαίωσε πλήρως την αναγκαιότητα του κράτους της Δικτατορίας του Προλεταριάτου για τη μετάβαση από την καπιταλιστική στην κομμουνιστική κοινωνία.

Στη βάση των παραπάνω κοινών μας θέσεων, παρουσιάζουμε σήμερα μια πλούσια αρθρογραφία γύρω από τα ζητήματα της Οκτωβριανής Επανάστασης και των διδαγμάτων που προκύπτουν για το Διεθνές Κομμουνιστικό Κίνημα από την πορεία και τη συνεισφορά της.